Category: Uncategorized

          Τον τελευταίο διάστημα βρισκόμαστε αντιμέτωπες με μία ακόμα «κρίση», αυτή τη φορά με τη μορφή μιας πανδημίας για την υγειονομική διαχείριση της οποίας επιβλήθηκαν πρωτοφανή περιοριστικά μέτρα, όπως η κοινωνική απομάκρυνση, η στενή αστυνόμευση των μετακινήσεων μας, αλλά και η προσωπική ευθύνη να «Μένουμε σπίτι» σε έναν αυτοεπιβαλλόμενο εγκλεισμό. Η επίδραση, όμως, αυτής της καινούργιας συνθήκης στην καθημερινότητα μας, έχει άνισες και διαφοροποιημένες εκφάνσεις. Όσον αφορά το πεδίο της ακαδημαϊκής παραγωγής γνώσης και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η κρίση του COVID19 συνοδεύεται από μια συνολική μετατόπιση προς την εντατικοποιημένη ψηφιοποίηση των παιδαγωγικών, γνωστικών, και ερευνητικών (μας) εργαλείων, η οποία εντείνει την επισφάλεια που βρισκόμασταν με τρόπο ξαφνικό και βίαιο. 

        Φαινομενικά, η συμμετοχή μας στην παραγωγή της γνώσης αποτελεί ένα προνομιακό πεδίο εργασίας, καθώς οι κίνδυνοι μόλυνσης είναι περιορισμένοι. Σε αντίθεση με τους «απαραίτητους» εργαζόμενους στα νοσοκομεία ή στις μεταφορές και τη διακίνηση, που διακινδυνεύουν καθημερινά τη ζωή τους, εμείς απολαμβάνουμε την υποτιθέμενη «άνεση» και «ασφάλεια» των ιδιωτικών μας χώρων. Σ’ αυτή τη συνθήκη, όμως, του περιορισμού στον οικιακό χώρο που βιώνεται διαφορετικά από την καθεμιά μας, καλούμαστε να παράγουμε ατομικά, και χωρίς παύση, προϊόντα γνώσης που ολοένα και περισσότερο αυξάνει η ζήτησή τους: Ηλεκτρονικά μαθήματα, εκθέσεις ερευνητικών προγραμμάτων, διαδικτυακά σεμινάρια και εργαστήρια, αλλά και ψηφιακό υλικό κάθε είδους, που διαδίδονται σαν μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας αναπαραγωγής της αίσθησης της κανονικότητας, σαν όλα να συνεχίζονταν όπως και πριν. Οι εισαγωγικές εξετάσεις δεν πρέπει να αναβληθούν, οι εξεταστικές δεν πρέπει να χαθούν, τα παραδοτέα δεν πρέπει να καθυστερήσουν. Παρόλο που οι προσπάθειές μας καταλήγουν συχνά να είναι αμφίβολης ποιότητας λόγω της έλλειψης προετοιμασίας και εκπαίδευσης στις ψηφιακές πλατφόρμες, της ψυχολογικής πίεσης, αλλά και της ανεπάρκειας βασικών τεχνολογικών υποδομών, η διαδικτυακή εργασία μας παρουσιάζεται σαν κομμάτι της «εθνικής προσπάθειας» για την καταπολέμηση του ιού, σαν όλες να δουλεύουμε με τους ίδιους όρους, σαν η επισφάλεια σε αυτή την έκτακτη περίσταση να μη μετράει, σαν να είναι άλλη μια λεπτομέρεια στη γενικότερη κατάσταση εξαίρεσης. 

        Η καινούργια αυτή συνθήκη δεν αφορά, όμως, μόνο το πεδίο γνώσης και εκπαίδευσης σε σχέση απλά με μια αναδυόμενη ανάγκη αφομοίωσης νέων τεχνικών και τεχνολογιών. Τα χαρακτηριστικά της, μαζί με τις πολιτικές της απομάκρυνσης και απομόνωσης που εμπεριέχει, αφορούν την επιβολή μιας διαφορετικής κοινωνικής σχέσης ανάμεσα στις εργαζόμενες και τους εργοδότες. Ο ιδιωτικός χώρος του σπιτιού ήταν βασικό κομμάτι της εργασιακής καθημερινότητάς για πολλές και πολλούς επισφαλείς και πριν την πανδημία, ακριβώς επειδή η ίδια η προσωρινότητα της εργασίας μας στερεί συχνά και την πρόσβαση σε γραφεία και χώρους εργασίας στα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ωστόσο, η αναγκαστική απομόνωση στο σπίτι (ένα χώρο που διαφέρει τόσο υλικά, όσο και κοινωνικά από άτομο σε άτομο) χρησιμοποιείται σήμερα ως εργαλείο για τη διεύρυνση της μη διαφοροποίησης μεταξύ του χώρου εργασίας και του ποιοτικά διαφοροποιημένου χρόνου.

       Η «κανονικότητα», λοιπόν, που προάγεται προοικονομεί ότι ο χρόνος εργασίας έρχεται να καταλάβει ολόκληρη τη ζωή. Χωρίς να αμειβόμαστε για την επιπλέον ψηφιακή εργασία και χωρίς τα κατάλληλα ψηφιακά υλικά, καλούμαστε να επενδύσουμε συναισθηματικά στα διαδικτυακά προϊόντα της εργασίας μας διευρύνοντας τα ωράρια μας χωρίς περιορισμούς και χωρίς καμία δικλείδα ασφαλείας. Με τη δικαιολογία του περιορισμού στο σπίτι, της διαρκούς συνδεσιμότητας, αλλά και του πατριωτικά επενδυμένου προτάγματος συμμετοχής στον «πόλεμο κατά του κορονοϊού», έχουμε πλέον χάσει κάθε δυνατότητα να διατηρούμε στοιχειώδη ωράρια. Ακόμα και όταν αρρωσταίνουμε από τον ιό, από την κούραση, ή από την πολύωρη παραμονή μπροστά στις οθόνες, βρισκόμαστε σε διαρκή πίεση να παράγουμε για να εξασφαλίσουμε τη μελλοντική μας επιβίωση. Διότι, για τις επισφαλείς εργαζόμενες, κάθε στιγμή παραγωγής είναι παράλληλα μια παροντική διαδικασία, η οποία επιβεβαιώνει τη συμμετοχή στην ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και μια προσπάθεια δημιουργίας ενός αβέβαιου μέλλοντος. Τη στιγμή που θα θέλαμε να κάνουμε μια παύση, για να μπορέσουμε ν’ αφουγκραστούμε και να καταλάβουμε όσα εκτυλίσσονται, ν’ αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας και να φροντίσουμε τους αγαπημένους μας ανθρώπους (παιδιά, γονείς, φίλους και φίλες), αλλά και τους/τις εαυτούς μας, είμαστε αναγκασμένες να συνεχίσουμε να παράγουμε παραδοτέα και μαθήματα, καταθέτοντας παράλληλα αιτήσεις για ερευνητικά προγράμματα και θέσεις διδασκαλίας με την ελπίδα να εξασφαλίσουμε ότι θα παραμείνουμε εργαζόμενες. Κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας κατάστασης είναι ανεπίτρεπτο, αν όχι απαράδεκτο, να μας ζητάται από τους υπεύθυνους των προγραμμάτων μας ή τα χρηματοδοτικά ιδρύματα να συνεχίσουμε να είμαστε όχι μόνο το ίδιο, αλλά και ακόμα περισσότερο παραγωγικές λες και «δεν τρέχει τίποτα». Να παλεύουμε για παρατάσεις και να διαπραγματευόμαστε λίγη ενσυναίσθηση.

        Δεν πιστεύουμε ότι η συνθήκη αυτή είναι εφήμερη, αλλά ούτε και μη-αναστρέψιμη. Δεν πιστεύουμε, επίσης, ότι είναι μονόδρομος: οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν – παρά τα εγγενή σφάλματα και τις ελλείψεις τους – να ανοίξουν δυνατότητες αλληλέγγυων, διαδραστικών και ανοικτών μορφών παραγωγής γνώσης. Από την άλλη, οι αλλαγές που φέρνει η χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών εκπαίδευσης συντελούνται, ολοένα και περισσότερο, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης διαδικασίας εδραίωσης και επέκτασης του παγκοσμιοποιημένου νεοφιλελεύθερου πανεπιστημίου. Εκεί όπου η γνώση δεν παράγεται ως κοινό αγαθό αλλά ως καταναλωτικό προϊόν, του οποίου η αξία καθορίζεται από τη δυνατότητα παγκοσμιοποιημένης διακίνησης του. Οι ψηφιακές τεχνολογίες συμβάλλουν τόσο στην παραγωγή on-line προγραμμάτων διδασκαλίας, τα οποία στοχεύουν στην παγκόσμια προσφορά διαρκώς ανανεώσιμων προϊόντων προς δια βίου κατανάλωση, όσο και ερευνητικών προγραμμάτων, τα οποία υπακούουν στην αυστηρή λογική των logistics της γνώσης, εντείνοντας τη διαρκή αξιολόγηση στη βάση αλγορίθμων που ιεραρχούν την ποιότητα και ποσότητα των δημοσιεύσεων, των ερευνητών, αλλά και των θεσμών σε παγκόσμιο επίπεδο. Παρόλο που υπήρξαν πολλές αντιστάσεις στην επιβολή του νεοφιλελεύθερου μοντέλου, κυρίως ως προς την επιβολή διδάκτρων και την αξιολόγηση των διδασκόντων, το μοντέλο αυτό έχει κυριαρχήσει και αποτελεί προϋπόθεση για την ολοένα διευρυνόμενη επισφαλή διδακτική και ερευνητική εργασία στα Ελληνικά πανεπιστήμια.  

        Αντιλαμβανόμενες τον διττό χαρακτήρα των ψηφιακών εργαλείων, ως εργαλεία (δια)σύνδεσης, αλλά και ως συστήματα επιβολής σχέσεων εξουσίας, στόχος μας δεν είναι να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, σε αυτό που υπήρχε πριν. Δηλαδή, σε μια κρατικά ελεγχόμενη παραγωγή γνώσης που διέπεται από τις ακαδημαϊκές ιεραρχίες του δημοσίου και τις άνισες σχέσεις εξουσίας μεταξύ μόνιμου προσωπικού και επισφαλών. Ωστόσο, ούτε και προσβλέπουμε στις φαινομενικά πιο χαλαρές και «ανοιχτές» πρακτικές παραγωγής γνώσης για την έρευνα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, που καθορίζονται κατά κανόνα από πολιτικές προτεραιότητες των logistics της παραγωγικότητας της γνώσης. 

        Η επιθυμία μας μέσα σε αυτή τη συνθήκη αφορά το χρόνο. Χρειαζόμαστε μια παύση που θα μας επιτρέψει να αναστοχαστούμε με αφορμή την παρούσα συνθήκη, αλλά και να τοποθετηθούμε μέσα σε αυτή. Η παύση δεν πρέπει να ιδωθεί ως αντικοινωνική ή ως αντιπαραγωγική. Αντιθέτως, πρέπει να τη δούμε ως μια διαδικασία που δεν αναπαράγει το σύγχρονο καπιταλιστικό μοντέλο συνεχούς παραγωγής και ροής προς κατανάλωση, αλλά αντιπαραβάλει  διαφορετικές κοινωνικές σχέσεις. Μια ζωή, δηλαδή, λιγότερο «κανονική», που να ταιριάζει με το εξαιρετικό της περίστασης, όσο και αν επιχειρείται μια άρον άρον επιστροφή στην κανονικότητα.

        Μια ζωή που ν’ ακολουθεί ρυθμούς που συντονίζονται με τις ανάγκες μας και τις ανάγκες όλων όσων μας περιβάλλουν. Η παύση που θέλουμε είναι, πάνω απ’ όλα, μια προτροπή για στάση. Μια ηθική στάση απέναντι στους/στις συναδέλφους/φισσες, τους/τις συντρόφους/φισσες και τις οικογένειές μας, αλλά και μια προσπάθεια να σχετιστούμε διαφορετικά με τους γύρω μας. Μια στάση που είναι ταυτόχρονα, η προσπάθεια να εναρμονιστούμε με έναν ρυθμό παραγωγής σύμφωνο με τις βασικές μας ανάγκες, αλλά και ο τρόπος αντίστασης και αντίδρασης στην καινούργια αυτή επιβαλλόμενη συνθήκη. 

precademics – Μάιος 2020

Σε μια προσπάθεια να ανοίξουμε τη συζήτηση σχετικά με την επισφάλεια στην έρευνα και τη διδασκαλία στέλνουμε κάλεσμα για την ανταλλαγή εμπειριών, απόψεων, ιδεών και στρατηγικών. Έχουμε πολλά να μοιραστούμε σχετικά με το πώς μας επηρεάζει αυτή η συνθήκη στο παρόν και πώς θα μας επηρεάσει σε βάθος χρόνου. Όλοι και όλες βλέπουμε την κατάσταση στην ακαδημία να μεταλλάσσεται ριζικά. Αυτές οι μεταλλάξεις και ανακατατάξεις ισχυροποιούν τις ήδη υπάρχουσες σχέσεις εξουσίας και εντείνουν την επισφάλεια. Και παρόλο που είναι κοινές, δε μας επηρεάζουν όλες και όλους με τον ίδιο τρόπο.

Έχουμε, λοιπόν, την ανάγκη να καταγράψουμε, να καταλάβουμε αλλά και να στηρίξουμε η μία την άλλη, ακόμη και αν δυσκολευόμαστε μιας και η επισφάλεια μας απομονώνει και μας εξατομικεύει. Κάτω από την εργασιακή πίεση σε όλο και εντεινόμενες συνθήκες επισφάλειας και απαιτήσεις για (περαιτέρω) ψηφιοποίηση των κοινωνικών μας σχέσεων, προσπαθούμε να προλάβουμε παραδοτέα, αιτήσεις και μαθήματα που τρέχουν, σε τέτοιο βαθμό που να μην έχουμε πια το περιθώριο να σταματήσουμε, να κάνουμε μια παύση και να δράσουμε συλλογικά.

Θα θέλαμε να καλέσουμε όσες και όσους μπορούν και θέλουν να σταματήσουν για λίγο, να μοιραστούν ατομικές αλλά και συλλογικές εμπειρίες, ιδέες, συναισθήματα, φόβους, επιθυμίες και στρατηγικές επιβίωσης γύρω από την επισφαλή εργασία στην έρευνα και τη διδασκαλία. Οι συνεισφορές μπορεί να είναι σε μορφή γραπτού κειμένου, βίντεο, εικόνας, ή ήχου – σύντομες και ει δυνατόν χωρίς “τεχνική” γλώσσα. Μπορεί να αφορούν το παρόν, το παρελθόν, ή το μέλλον, να έχουν γενικό χαρακτήρα ή να σχολιάζουν την παρούσα συνθήκη που βιώνουμε με τον COVID-19. 

Σκοπός μας είναι να φτιάξουμε ένα “ημερολόγιο” από εμπειρίες και βιώματα, αλλά και να ξεκινήσουμε την από κοινού διαμόρφωση ενός οδηγού επιβίωσης για τις μέρες που έρχονται. Το υλικό αυτό θα ανέβει στην ιστοσελίδα των Precademics (https://precademics.espivblogs.net/) ανώνυμα ή με υπογραφή (ανάλογα με τις επιθυμίες των συγγραφέων), καθώς και στη σελίδα μας στο Facebook.

Στείλτε τις συνεισφορές σας στο email της ομάδας (precademics.gr@gmail.com), αναφέροντας αν προτιμάτε να δημοσιευτεί ανώνυμα ή επώνυμα.

Με αγωνιστικούς χαιρετισμούς 

Precademics

We, the precarious of the Greek universities, have remained invisible for several years struggling to survive, to produce research and to teach in the most transient, solitary and fragmented ways. During the infamous period of the so-called “Greek debt crisis” and austerity, we have experienced even more intensely the condition of precarity as it spread and became institutionalized in the context of financial cuts and strict limitations to public sector recruitment. However, as time goes by our numbers increase and we become more and more permanently present, contributing to knowledge production in Greece in many different ways. Our precarity is no longer a temporary deviation in education due to “crisis” but the normality of the Greek university; one that declares itself to be“public” and calls upon us to defend it, at the same time it places against us the most “flexible” structures, conditions and labor expectations, while simultaneously preserving bureaucratic imperatives and regimes of “exceptional” relations.

This condition of precarity cannot be differentiated from the “new” opportunities on offer to supply our knowledge and skills to various cultural and research institutions. On the contrary, they intensify the principles of the market and by extension our own precarity. We participate wherever we are invited – in talks, workshops, public actions etc. – in an attempt to become visible, to be relevant, to show that we are productive, to preserve our support networks. All these activities are considered as “gifts” in a regime of complete precarity and, indeed, none of these institutions views our work as worthy of payment. The time, the effort, the knowledge production, the investment in our social relations – fragmented and lonely endeavors presented as achievements; that is the unpaid labor that constitutes the new type of the utilized university worker.

The state programs for the “Acquisition of Academic Teaching Experience” in Greek universities showed up in this regime of precarity in order to cover the teaching needs created due to permanent academic staff shortages. As many other programs of this type, they do not recognize our labor as payable work, neither do they recognize the normalization of our precarity. Indicated by their title, they appear as a seemingly temporary, well-meaning and generous “offer” to all of us; a unique opportunity to develop our CVs differently. This wonderful picture works precisely because it obscures the fact that our participation in the public production of knowledge is carried out with lower labor costs and through our complete dependence on the bureaucratic services of the Universities’ Special Account for Research Funds that utilize our payments for their own (questionable) needs of balanced budgeting; it works since it is carried out by containing our labor rights.

The calls for the above programs are announced late and notices of selection are publicized in an equally slow pace. They are short-term and our investment in teaching is not secured; let alone our integration into the university. The cost of transport and accommodation is in no way compensated especially when we are paid six and seven months after the start of our work – having already endured these expenses personally on a daily basis. These “technical” details illustrate the devaluation of our lives and our work, and it is only a part of the working conditions that the researchers, lecturers and fellows in Greek higher education institutions share.

We live in a state of constant anxiety for our everyday survival; for the preservation of our academic bonds to which we systematically invest; about the preparation of our courses that will already be incomplete; about whether we will be in the same teaching rooms the following year, especially when our time to prepare for the future is consumed by academic and writing responsibilities. Such academic conditions frustrate our labor and sever our bonds from departments, colleagues and students. No educator in any educational level can ever in such conditions produce work that creates long-term relations.

We identify with our teaching and research, and we demand the visibility of our labor and the precarious conditions in which it is carried out. The non-recognition of our rights makes it much more difficult and limits our ability to produce research and create publications as we ought to. For many of us, the only option is to work in multiple programs, in seasonal or ephemeral positions, within or outside of the university, devaluing our everyday life and quality of our work. We cannot and do not want to be invisible anymore. We witness our lives being consumed in an on-going antagonism for determining which one of us will be more capable or lucky to get the “anointing” or to preserve “exceptional” relations, in order to pass to the other side, the one of permanent employment in the university, while the rest of us will continue to be precarious until the system washes us out because of age.

We demand:

1. Payment for participation in all educational/ cultural events
2. Special employment status for researchers and contract lecturers
3. To exempt scholarships and research positions from the state VAT
4. At last fellows, researchers and contract lecturers be paid on a monthly basis
5. More inclusive participation status for decision making in university departments.

The institutionalization of precarity in the Greek university by way of expanding and legitimizing this “freelancing” regime in teaching and research contributes to the degradation of the public character of education. At the same time, this degradation is concealed in rhetoric about “defending” the public character of the University – which indeed we also ought to do. We are skeptical towards such rhetoric when it introduces through our bodies the harshest neoliberal (re)forms – which makes even more crucial the question: What kind of University do we want?

Why should we accept a University that produces segregated categories of workers when they do exactly the same job? Like our full-time colleagues, we are not freelancers, we do not own companies, and we do not consider our students as clients. The public university requires political imagination from all of us. Our call is to create in common different labor regimes that recognize and ensure our contribution in the production of knowledge.

85.42.1

Precarious academics of the Greek universities